Glory Of The Sun - डॉ.माईसाहेब आंबेडकर

'Glory Of The Sun - डॉ. माईसाहेब आंबेडकर'

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या जीवनात माईसाहेब आंबेडकर म्हणजेच सविता आंबेडकर यांचे स्थान महत्त्वपूर्ण आहे. समाजाने अनेक वेळा त्यांच्यावर अन्याय केला, परंतु त्यांच्या योगदानाचे मूल्यमापन योग्यप्रकारे होणे आवश्यक आहे. ‘Glory of the Sun – डॉ. माईसाहेब आंबेडकर’ हे पुस्तक लिहिण्याच्या प्रेरणेचे मूळ लेखिका वाल्मिका एलिंजे-अहिरे यांच्या वैयक्तिक जीवनात व आंबेडकरी चळवळीच्या संघर्षांमध्ये दडले आहे.

लेखिकेच्या पालकांनी तिच्या शिक्षणासाठी घेतलेला निर्णय महत्त्वाचा होता. त्या काळात मुलींच्या शिक्षणावर मोठ्या प्रमाणात बंधने होती, तरीही त्यांनी मुलगी शिकावी, असे ठाम मत घेतले. हे शिक्षणच लेखिकेला या ग्रंथाच्या निर्मितीपर्यंत घेऊन आले. हीच समाजासाठी प्रेरणादायी गोष्ट आहे.

महात्मा फुले व सावित्रीबाई फुले यांनी स्त्रीशिक्षणाचा पाया रचला, तर डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतीय स्त्रियांना संविधानाच्या माध्यमातून समान अधिकार दिले. विशेषतः हिंदू कोड बिलाच्या माध्यमातून त्यांनी स्त्रियांना कायदेशीर हक्क प्रदान केले. स्त्रियांना प्रसूती रजा देण्याची संकल्पना जगात सर्वप्रथम त्यांनी मांडली.

युरोपात स्त्रियांना मतदानाचा हक्क मिळवण्यासाठी लढावे लागले, तर भारतात संविधानाच्या माध्यमातून हा हक्क सहज प्राप्त झाला. यामुळेच भारतीय स्त्रियांना स्वातंत्र्याच्या नव्या क्षितिजाकडे वाटचाल करता आली.

डॉ. आंबेडकरांच्या महापरिनिर्वाणानंतर माईसाहेबांवर निराधार आरोप करण्यात आले. ‘त्यांनीच बाबासाहेबांचे जीवन संपवले’ असे खोटे आरोप लावण्यात आले. हा आरोप म्हणजे बाबासाहेबांच्या निवडीवरच संशय घेण्यासारखे होते. वास्तविक पाहता, माईसाहेब बाबासाहेबांच्या जीवनातील प्रकाश होत्या. बाबासाहेबांनी त्यांचे नाव ‘सविता’ असे ठेवले, ज्याचा अर्थ सूर्यप्रकाश, तेजस्विता असा होतो. हे नावच त्यांच्या जीवनकार्याची साक्ष देते.

माईसाहेबांवर झालेल्या आरोपांचे खंडन करण्यासाठी लेखिकेने विविध पुरावे गोळा केले आणि तत्कालीन ग्रंथांचे संशोधन करून सत्य बाहेर आणण्याचा प्रयत्न केला. जेव्हा इतिहास चुकीच्या दृष्टीने मांडला जातो, तेव्हा त्यास उत्तर देणे महत्त्वाचे ठरते.

तत्कालीन विरोधकांनी केलेले दावे, प्रकाशित झालेली पुस्तके आणि विविध लेखकांनी मांडलेली मते यांचा सखोल अभ्यास करून लेखिकेने सत्य समोर आणण्याचा प्रयत्न केला आहे. विरोधकांनी केलेले आरोप हे केवळ सूडबुद्धीतून प्रेरित होते. त्यामुळे त्यांचे पुरावे आणि मते तपासून योग्य निष्कर्ष काढणे आवश्यक होते.

हे पुस्तक लिहिताना लेखिकेने अनेक अभ्यासक, संशोधक आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या जीवनकार्याचा सखोल अभ्यास करणाऱ्या व्यक्तींशी चर्चा केली. विविध संशोधक आणि अभ्यासकांच्या मदतीने या पुस्तकाचे लेखन झाले. विशेषतः आंबेडकरी साहित्याचे अभ्यासक, संशोधक व चरित्र लेखकांनी दिलेल्या माहितीचा या पुस्तकात समावेश आहे.

बाबासाहेबांनी ‘दी बुध्दा अँड हिज धम्मा’ लिहिल्यावर जसा आनंद साजरा केला, तसाच आनंद लेखिकेला या ग्रंथाची निर्मिती झाल्यावर झाला. माईसाहेबांवर लावलेले निराधार आरोप खोडून काढणे आणि त्यांचे खरे योगदान समाजासमोर आणणे हेच लेखिकेचे ध्येय होते.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या सामाजिक परिवर्तनाच्या कार्यात माईसाहेबांचा महत्त्वाचा वाटा होता. त्यांच्यावर अन्याय झाला, पण हा अन्याय इतिहासाने दुरुस्त करावा, म्हणून हे पुस्तक लिहिले गेले. सत्याचा शोध घेणाऱ्या प्रत्येकाने हे पुस्तक साक्षीभावाने वाचावे आणि डॉ. माईसाहेब आंबेडकर यांना योग्य तो न्याय द्यावा. हिच अपेक्षा.

हा अभ्यासपूर्ण ग्रंथ dibho.com या आॅनलाईन ई-बुक प्लॅटफॉर्म वरती उपलब्ध आहे. अवश्य वाचा.